بازشناسی عمارت تاریخی شاسوسا

بنای تاریخی شاسوسا در میان اراضی زراعی دشت ملاحبیب در حدود دو کیلومتری شهر کاشان و در کنار جادۀ قدیم آران‌وبیدگل، پشت خط راه‌آهن کاشان قرار گرفته است. ساختار بنا یک چهارطاقی است با پوشش کلنبو به عنوان طاق، و گوشواره‌های طاق از نوع سه‌کنج است. این بنا یک بنای خشتی است و مصالح آجر تنها در قسمت رینگ طاق آن به کار رفته است. اندود گچ و کاهگل دو اندود اصلی هستند که به ترتیب در بدنه‌های داخلی وخارجی بنا استفاده شده‌اند. این فضا در میان زمینی با دیواری گلی و آجری محصور شده است. قدیمی‌ترین سندی که از این عمارت ذکری به میان آورده، کتاب تاریخ کاشانِ ضرابی است. اما آنچه باعث شده نام این بنا بر سر زبان‌ها بیفتد، شعری از سهراب سپهری به نام «شاسوسا»ست که در مجموعۀ شعر آوار آفتاب وی به چاپ رسیده است. با توجه به اینکه تاکنون مطالعات دقیقی راجع به دوره‌بندی تاریخی و کاربری این بنا صورت نگرفته، در این مقاله سعی شده است با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی، به پاسخی دقیق دربارۀ دوره‌بندی تاریخی و نوع کاربری بنا برسد. با استناد به این مطالعات، می‌توان گفت که عمارت شاسوسا، در گذشته بنایی مذهبی بوده و به عنوان زیارتگاه، مورد توجه اهالی منطقۀ کاشان بوده است.